Ben jij meneer en mevrouw Griezel te slim af? Doe de test! PAGINA 5
& WIE ZE GT WAT?-QU IZ
OVER ROALD DAHL
Als er prijzen bestonden voor angstaanjagende figuren in kinderboeken, dan had Roald Dahl ze vast allemaal gewonnen. Voor meneer en mevrouw Griezel bijvoorbeeld, die bekendstaan om de smerige geintjes die ze uithalen. Hoe de schrijver al die griezels verzon? Lees en huiver!
Heksen en trollen Wil je later schrijver worden? Dan zijn twee dingen heel belangrijk: 1. Zorg ervoor dat je je fantasie nooit verliest. 2. Ont houd alle opmerkelijke dingen die je meemaakt of schrijf ze op. Lang voordat Roald Dahl schrij ver werd, beleefde hij bijzondere avonturen. Gelukkig onthield hij ze ook, want tijdens het schrijven
kwamen ze goed van pas. Roalds ouders waren Noors, maar ze woonden met hun kinderen in Engeland. Elke zomer reisde de familie Dahl af naar Noorwegen waar ze vakantie vierden bij Roalds grootouders. In Noorse sprookjes komen veel trollen, reuzen en heksen voor. Roald luisterde vol aandacht naar de verhalen die zijn grootouders hem vertelden en dacht daaraan terug toen hij jaren later met De heksen aan de slag ging.
Pas op voor de stok
2
Helaas is het niet altijd zomer vakantie. Vooral tijdens de eerste jaren van zijn middelbareschool tijd vond Roald Dahl dat jammer. Hij zat op een kostschool, wat betekende dat hij alleen in de vakanties naar huis ging. Met klasgenoten wonen zou best leuk kunnen zijn, maar op Roalds school moesten de jonge leerlin
Grappig tekenwerk In de beginjaren waren niet alle volwassenen fan van Roalds griezelige boeken. Ze vonden sommige verhalen te spannend en waren bang dat kinderen er nachtmerries van zouden krijgen. Zeker omdat
de tekeningen soms ook angstaanjagend waren. Daar kwam verandering in toen Roald ging samenwerken met illustrator Quentin Blake. Die tekende alle griezelige figuren zo grappig, dat je er
eerder om moest lachen dan dat je er bang van werd. De tekeningen waren zo’n succes dat Quentin al Roalds boeken mocht illustreren. En Roald en Quentin? Die werden dikke vrienden.
op los. Honden, katten en kleine kinderen: niemand is veilig in haar buurt. Vooral het aapje Huppeldepup en zijn gezin zijn vaak de klos. Als zij niet de hele dag ondersteboven trucjes doen, dan weet mevrouw Griezel ze te vinden.
Hongerige leeuw
gen (van 13 en 14 jaar) rotklusjes doen voor de oudere leerlingen (van 17 en 18 jaar). En o wee als je een opdracht niet goed uitvoerde: dan kreeg je een pak rammel met een stok. Er beston den allerlei soorten klusjes: van de vloer schrobben tot brood roosteren boven de open haard. De vreemdste taak die Roald kreeg, was het opwarmen van een wc-bril. Ja, je leest het goed. De wc stond namelijk buiten en was in de winter ijskoud. Daarom moest Roald hem alvast voorver warmen met zijn billen. Gelukkig kon hij het zo goed dat hij geen pak slaag kreeg. Zijn tactiek? Hij nam altijd een goed boek mee. Daarmee vloog de tijd voorbij. In De Griezels heeft mevrouw Griezel net zo’n afgrijselijke stok als de oudere jongens op Roalds kostschool. Ook zij mept er graag
Quentin Blake
Daar schrok de leeuw zo van dat hij de vrouw liet vallen en het oerwoud invluchtte. Wonder boven wonder mankeerde de vrouw niks. Ze had in de bek van de leeuw gedaan alsof ze dood was en die tactiek werkte. Toen Roald later thuiskwam, werd hij door de krant gevraagd om een stukje over deze beleve nis te schrijven. Het werd de eerste tekst die Roald voor een groot publiek schreef. Later kreeg de leeuw een rol in zijn boek Rotbeesten. Of dat verhaal net zo goed afloopt, moet je zelf maar lezen…
Voordat Roald schrijver werd, werkte hij een tijd voor het bedrijf Shell. Het leukste aan die baan was dat hij een paar jaar in Afrika mocht werken. Daar woonde hij in het oerwoud tus sen de schorpioenen, neushoorns en krokodillen. Al deze dieren kregen later een rolletje in zijn boeken. In het spannendste avontuur dat hij zelf mee maakte, speelde een leeuw de hoofdrol. Het gebeurde op een avond dat hij ging eten bij een vriend. Ze zaten gezellig te klet sen op de veranda, toen een van de bedienden gillend kwam aangerend. Wat bleek? Een leeuw zag de vrouw van de kok aan voor Van wie g ruwel jij h een lekker maaltje et meest? M R o a ld aak je eige D a h en nam haar mee l-griezel to n p 5 ! 1 ....................... in zijn bek. Roalds ..................... ..................... ..................... ..................... vriend ging erach 2 ........................ ..................... ..................... ..................... ..................... ..................... teraan met een ..................... 3 ........................ ..................... ..................... ................... ..................... geweer en schoot ..................... ..................... 4 ......................... ... ... ... ... ... ... ... ..................... ..................... in de lucht. .... ..................... ..................... 5 .......................... ..................... ...
Griezelver kiezing
.....................
.....................
.....................
.....................
.........
.....................
.....................
..................
KNUTSELEN
Er is geen baard zo smerig als die van meneer Griezel. Er kleven honderden restjes oude ontbijten, twaalfuurtjes en warme maaltijden aan het haar op zijn gezicht. Hoe zou dat voelen? Maak je eigen vieze griezelbaard!
1
2
Een wapperende baard maak je van een lap vilt waar je van alles opplakt. Dat is een smerig klusje, maar dan ben je wel meteen een echte Griezel als hij af is. Heb je geen vilt? Met een vel zwart karton kan het ook. Zoek verder wol, een naald, vloeipapier, elastiek, lijm, dubbelzijdig tape, een schaar en smerige etensresten bij elkaar.
STAP 1 Hou de lap vilt voor je gezicht en teken voor de spiegel met een krijtje de vorm van je mond. Teken daar een mooie baardvorm omheen en knip alles uit. Voor scholen: download de baard op roalddahl-boeken.nl!
3
STAP 2 Maak twee gaatjes boven in de hoeken van je baard. Knoop er een elastiek aan dat lang genoeg is om achter je hoofd langs te gaan.
WEL GEMEEN KIJKEN HOOR, ALS JE JOUW SMERIGE GRIEZELBAARD OMDOET!
STAP 3 Plak, lijm of prik baardhaar vast aan de lap. Plukken wol kun je vastlijmen of vast prikken met een borduur- of viltnaald. Of plak geknipte repen vloeipapier vast met dubbelzijdig tape.
Hoe smeriger, hoe beter
4
Wat zit er allemaal in jouw baard? Gekleurde luizen van fruithagel? Snot? Spaghettislierten? Je kunt de etensresten ook zelf maken. Teken bijvoorbeeld een staart van een slijmerig sardientje op papier, knip uit en plak hem op de baard. Vergeet je niet de kruimels uit je broodtrommel over de baard heen te kieperen?
TEST
?
1
Stel: je ligt in bed en voelt ineens iets langs je been kruipen. Je hebt geen idee wat het is. Een kikker, een Reuzen kribbenbijter of toch iets anders… Hoe reageer je? Je doet het licht aan en kijkt wat het is Je raakt compleet in paniek en valt flauw
2
Je hebt een bord spaghetti voor je neus en wilt net een hap nemen, als je ineens iets ziet bewe gen op je bord. Wat doe je? Je neemt geen hap, hier trap jij niet in Je kijkt nog even naar je bord, maar eet het daarna toch gewoon op
Meestal
Klaar?
Lees hier de uitslag!
?
Die Griezels krijgen jou niet klein! Wat voor vreselijke streken ze ook bedenken, jij trapt er niet in en bijt van je af. Jij lijkt op zo’n nieuwsgierig jongetje dat vastgeplakt zit in hun boom. Ze denken dat ze je in de pastei kunnen stoppen, maar ze hebben het mis. Jij ontsnapt altijd net op tijd.
3
Meneer Griezel dwingt zijn apen om de hele dag op hun kop te staan. Als ze niet luisteren, slaat mevrouw Griezel ze met een stok. Wat zou jij doen als je zo’n aap was? Je probeert te ontsnappen en zint op wraak Je doet wat hij zegt, want mevrouw Griezel met haar stok, dat is echt doodeng
Meestal
?
Oei, meneer en mevrouw Griezel kunnen je goed voor de gek houden. Maar laat je door hun lelijke hoofden niet in de war brengen. Ze zien er misschien angstaanjagend uit, maar als kind ben je sowieso aardiger, sneller en slimmer dan die twee gluiperds en daar kom je veel verder mee in het leven.
5
INTERVIEW
Schrijver Jozua Douglas is een groot fan van Roald Dahl en hij heeft van hem leren schrijven. Niet omdat Jozua bij hem in de klas zat, maar door zijn boeken heel goed te lezen.
Boeiende schrijfheld “Roald Dahl is echt de allerbeste kinderboekenschrijver die ik ken. Als kind vond ik zijn boeken al leuk, maar nu lees ik zijn verhalen nog steeds graag. Als ik halverwege in een van zijn boeken begin te lezen, mis ik rustig de bus. Zijn verhalen blijven me boeien, zelfs als ik ze al tien keer heb gelezen. Hij schrijft zo mooi en grappig.”
Geleerd van de meester “Hij is echt mijn meester. Ik heb natuurlijk niet bij hem in de klas gezeten, maar door zijn
Nummer 1 fan
6
AN I‘ K HOU V STERKE N’ VERHALE
boeken goed te lezen, heb ik leren schrijven. In mijn boeken kun je merken dat ik Roald Dahl bewonder. Ik stop ook veel humor en fantasie in mijn ver halen en er moet een griezel in. Zonder griezel wordt het niets. Een belangrijke les die Dahl mij leerde, is dat je de figuren in
Jozua heeft al 24 boeken geschreven! Ken je deze drie al?
‘ZONDER GRIEZEL WORDT HET NIETS’
je verhaal moet uitvergroten. Neem bijvoorbeeld juffrouw Bulstronk in Matilda, zij is zo overdreven streng, dat het grappig wordt. In mijn boek De verschrikkelijke badmeester was de vader van Lev eerst ook heel gemeen. Maar ineens bedacht ik dat hij juist heel erg fan moest zijn van de bad meester en toen werd hij heel grappig.”
Roald Dahl-favoriet “Ik kan eigenlijk geen favoriete Dahl kiezen. Daantje, de wereldkampioen vind ik een heel mooi verhaal, de GVR is een geweldig figuur en zijn taaltje is zo goed, en in De heksen vind ik de fantasie ontzettend leuk. Zo grappig dat de heksen niet zomaar gemeen zijn tegen kinderen, maar dat ze dat doen omdat kinderen naar honden poep stinken.”
Slimme schrijftrucs “Roald Dahl hield net als ik erg van sterke verhalen. Zo schreef hij in Daantje, de wereldkampioen dat je een zalm onder zijn buik kunt kietelen om hem daarna zo uit het water te vissen. Dat soort gekke weetjes probeer ik ook in mijn verhalen te stoppen. Ik verzamel ze. Ik heb nog een heel mooie op de plank liggen over een man die zich al zestig jaar niet heeft gewassen. Die man kun je zomaar tegenkomen in mijn volgende boek.”
Heel veel oefenen “Om te leren schrijven moet je eerst heel veel boeken lezen, van Roald Dahl maar ook van andere schrijvers. Door te lezen, ontdek je hoe een boek in elkaar zit. Natuurlijk moet je ook veel schrijven. Het is net als voetballen of vioolspelen. Door veel te oefenen krijg je het in de vingers. Ik ben op mijn zesde begonnen en heb 25 jaar geoefend voordat mijn eerste boek uitkwam.”
© ILLUSTRATIE ELLY HEES
7
QUIZ
De oplossingen staan in de lesbrief, vraag hiernaar bij je meester of juf.
Wie zegt wat? De griezelige hoofdpersonen uit Roald Dahls boeken zien er niet alleen walgelijk uit, ze doen ook gruwelijke uitspraken. Weet jij wie wat zegt? Koppel elke zin aan de juiste griezel.
Rotbeesten binnenwerk.indd | Sander Pinkse Boekproductie Rotbeesten | 11-12-14 binnenwerk.indd / 17:21 || Sander Pag. 15Pinkse Boekproductie | 11-12-14 / 17:21 | Pag. 15
Intussen was Peter er zeer ontdaan Intussen was Peter er zeer ontdaan als een haas vandoor gegaan, als een haas vandoor gegaan, en weggekropen in de schuur en weggekropen in de schuur achter de mesthoop bij de muur. achter de mesthoop bij de muur. Daar kwam de miereneter. HijDaar scheen kwam de miereneter. Hij scheen al heel wat minder vel over been al heel wat minder vel over been en zei tegen Peter: ‘Jij ingemeen en doetje! zei tegen Peter: ‘Jij ingemeen doetje! Jou eet ik lekker op als toetje.’Jou eet ik lekker op als toetje.’
Ik kook haar levend in de snert en eet haar lever als dessert.’ Ze riep de jager naar ’t paleis en gilde: ‘Jager, luister jij ’s, neem die sloerie mee naar ’t woud en maak me daar dat mormel koud! Hak haar ribbenkast in twee en breng voor mij haar hartje mee.’ Daar sleurde hij het arme ding mee ’t bos in, in de schemering.
Sneeuwwitje vreesde danig dat haar laatste uur geslagen had. De jager had al ’t mes geheven. ‘Ach jager,’ riep zij, ‘spaar mijn leven!’ Ze keek hem zo lief smekend aan, dat ’s jagers hart was aangedaan. Hij zei: ‘Oké,’ en liet haar los. Zij rende als een haas uit ’t bos. Even later ging de jager langs bij een naburig slager.
ACTIE ! De Griezels voor slechts € 5,ISBN 978 90 261 4395 3
l
www.roalddahl-boeken.n
sneeuwwitje en de zeven dwergen
16
COLOFON Dit werkboekje is een speciale uitgave van Uitgeverij De Fontein voor kinderen in het primair onderwijs, en is geproduceerd door Young Crowds. Coördinatie De Fontein Maartje Beukers en Maaike Maaswinkel Redactie De Fontein Mirjam Hoekstra, Erlijne Runia Uitgever YC Henriëtte van der Mark Coördinatie YC Alette Reneman Redactie YC Jeannette Jonker en Claudia Lagermann, Marrit Schuddebeurs (knutseltip, fotografie), Mans Kuipers (eindredactie), Mariska Schotman (vormgeving) Illustraties copyright © Quentin Blake. Reacties naar roalddahl@youngcrowds.nl; Postbus 8146, 1180 LC Amstelveen. BW_Dahl_Gruwelijke rijmen_14.indd 16
0